Meditaties

Meerkontakt juni 2023

In mijn mailbox vond ik verschillende berichten over de kerk en het slavernijverleden.

Een collega stuurde mij het programma rondom Keti Koti (1 juli) in Hoofddorp. Ik ontving informatie over een speciale kerkdienst bij Keti Koti op 2 juli.

Het boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ verscheen en ik kocht het. Ik las het essay van scriba René de Reuver van de PKN, ‘Kerk en slavernijverleden’ (zie Kerk en slavernijverleden: voorbij de woorden | Protestantse Kerk in Nederland). En eind juni maak ik een wandeling, met een aantal collega’s, door Haarlem, langs de sporen van het slavernijverleden. Keti Koti is, voor de Surinaamse gemeenschap, een dag van viering en van reflectie. Welke betekenis zou het kunnen krijgen voor de gehele Nederlandse gemeenschap?

In december jl. bood premier Rutte namens de Nederlandse Staat excuses aan voor het aangerichte leed en de vernedering in de periode van de slavernij. Ik krijg de indruk dat er sinds die excuses meer aandacht is voor de periode van slavernij, en voor de gevolgen ervan bij de nazaten van tot slaaf gemaakte. Inmiddels zijn er plannen voor een Nationaal Slavernijmuseum in Amsterdam.

De kerken hadden ook een aandeel aan slavernij en de instandhouding ervan. Welke rol zij hadden, wordt nu onderzocht in het onderzoeksprogramma van de Protestantse Theologische Universiteit. Zo wezen de kerken slavernij eerst af, daarna werd het toch toegestaan. Hoe kon dat gebeuren?

Het lijkt een zeer complexe situatie, waarin geld (‘handelswaar’ vanuit de ‘koloniën’), godsdienst (rooms-katholiek en protestant) en macht (van Nederland, Spanje, Portugal & Engeland) nauw met elkaar verweven zijn. Zoals zo vaak ging dit ten koste van heel veel mensenlevens.
Ik ben benieuwd naar de uitkomsten van dit onderzoeksprogramma. Al hoop ik dat er geen onderzoek nodig is om onderdrukking, ontmenselijking en uitbuiting af te wijzen.

Wat gaat u doen op 1 juli?
Er is om 10.15 uur een Keti Koti-plechtigheid bij het Slavernijmonument in Hoofddorp.

Mirjam Vermeij